Olla Art verwierf onlangs uit een gerenommeerde collectie zes litho’s van Bram van Velde. Deze worden nu te koop aangeboden. Werken uit deze collectie waren te zien op de expositie ‘Bram van Velde: de kracht van kleur’ in het Dordrechts Museum (2006-2007) en op de expositie ‘Bram van Velde Geer van Velde’ in Museum Belvédère in Heerenveen (2010-2011).
De litho’s verkeren in uitstekende staat. Ze zijn niet blootgesteld geweest aan licht, waardoor de kleuren nog even fris zijn als in de periode van totstandkoming, vijftig, zestig jaar geleden.
Vroege litho’s
Onder de zes litho’s bevinden zich twee tamelijk vroege litho’s, d.w.z. vroeg binnen het omvangrijke lithografische oeuvre van Bram van Velde, dat zich concentreert in de periode 1961 t/m 1981.
De eerste is een vrij grote zwart-witlitho, gedrukt in Parijs bij het gerenommeerde drukkersatelier van Michel Cassé. De litho werd uitgegeven door het in Utrecht gevestigde Prent 190.
Prent 190, met als ondertitel ‘nieuwe kring van verzamelaars van hedendaagse grafiek’, was een initiatief van Louis Gans (1930-2012), oud-conservator van het Stedelijk Museum Amsterdam en kunsthistoricus.
Bram van Velde, z.t., 1966
Litho, 56,5 x 76,4 cm
Rivière 39
Bram van Velde, z.t., 1967
Litho, 48,5 x 66,2 cm
Rivière 42
Voor een vast bedrag per jaar konden mensen lid worden van Prent 190; ze ontvingen dan zo’n 10 bladen grafiek per jaar. Per prent werden 190 exemplaren gedrukt. Het initiatief van Gans maakte originele kunst bereikbaar voor een groter publiek en gaf een stevige impuls aan de belangstelling voor grafiek in Nederland (bron: Centraal Museum Utrecht).
De tweede litho is er een in fraaie grijstonen. Hij is gedrukt in een relatief beperkte oplage van 70 exemplaren en daardoor zeldzaam.
In de catalogus van het grafische werk van Van Velde van Mason & Putman (1973-1984), beter bekend als ‘Rivière’ (naar de oorspronkelijke uitgever), staan beide litho’s beschreven en afgebeeld als nummer 39 en 42.
Steenrood
Daarnaast bieden we uit dezelfde collectie twee latere litho’s aan waarin steenrood overheerst, samen met tinten grijsblauw. De grootste, beschreven en afgebeeld als nummer 321 in de oeuvrecatalogus, is getiteld Éclatement, wat kan worden vertaald als ‘uitbarsting’. Hij is vervaardigd in een oplage van honderd exemplaren en met het penseel gesigneerd en genummerd.
De andere litho, in Rivière opgenomen als nummer 360, is middelgroot, draagt geen titel, en is vooral sterk door zijn betrekkelijke eenvoud.
Beide litho’s werden uitgegeven door het beroemde Parijse uitgevershuis-annex-drukatelier Maeght.
Transparant
Bijzonder zijn ook de twee litho’s die in de oeuvrecatalogus beschreven staan als nummer 253 en 391. De titelloze nr. 253 is een litho die gezien moet worden. De litho laat bij uitstek zien hoe Van Velde speelde met zijn gelaagde werkwijze: door kleur over kleur over kleur te leggen, realiseert hij vergrijzende banen, afgezet met donkere contourlijnen, waartussen de kleuren nog maar sporadisch de kans krijgen zich in hun volle glorie te tonen.
Bram van Velde, Éclatement, 1978
Litho, 87,7 x 62,1 cm
Rivière 321
Bram van Velde, Limpide, 1981
Litho, 62,3 x 80,2 cm
Rivière 391
Tegenpool van deze litho vormt nummer 391, die is voorzien van de titel Limpide. Het woord ‘limpide’ betekent zo veel als transparant, en dat is zeker van toepassing op deze litho, die van een lichtheid is die bij Van Velde niet vaak wordt gezien. Een feest om naar te kijken.
Atelier van Pierre Badey
De twee litho’s zijn ook om een andere reden bijzonder. Beide zijn kunstenaarsproeven, door de eerste eigenaar gekocht in het atelier van de Parijse meesterdrukker Pierre Badey. Deze kunstliefhebber, die eigenlijk kwam voor iets anders, stuitte bij toeval op Limpide, maar niet alleen op deze litho, want er bewoog zich ook een kleine man door het atelier aan de Rue de l’Ouest.
De kleine man was Bram van Velde, die op het atelier was om de proeven van Limpide te controleren. De klant kocht Limpide, en nam en passant ook nummer 253 mee. Onder zijn ogen signeerde de kunstenaar beide proeven met zijn penseel. Twee litho’s en een bijzondere ervaring rijker, verliet de man het pand.
Informatie
Wilt u meer weten over deze litho’s, over Bram van Velde of wilt u de litho’s zien, neem dan contact op met Olla Art: info@olla-art.com. U komt naar ons, in Utrecht, of – als dat gewenst en mogelijk is – komen wij naar u.
Uiteraard zijn de litho’s ook direct bij Olla Art te bestellen. Mail ons, of neem telefonisch contact met ons op.
Literatuur
Mason, R.M., & Putman, J. (1973). Bram van Velde: Les Lithographies. 1923-1973. Parijs: Yves Rivière Éditeur.
Mason, R.M., & Putman, J. (1979). Bram van Velde: Les Lithographies II. 1974-1978. Genève: Cabinet des Estampes du Musée d’Art et d’Histoire.
Mason, R.M., & Putman, J. (1984). Bram van Velde: Les Lithographies III. 1979-1981. Genève: Estampes du Musée d’Art et d’Histoire.
Centraal Museum Utrecht, tentoonstelling Prent 190, 29 maart t/m 28 april 1968. https://www.centraalmuseum.nl/nl/tentoonstellingen/prent-190