Jean Dubuffet wordt op 31 juli 1901 geboren in Le Havre, in een familie van wijnhandelaren. In 1918 vertrekt hij naar Parijs om te gaan studeren aan de kunstacademie. Daar maakt hij kennis met de sleutelfiguren van de Parijse kunstscene van die tijd. Al na een half jaar verlaat hij de academie, stopt met schilderen, ontwikkelt andere interesses, maakt reizen naar Italië en Brazilië, trouwt en begint een wijnhandel. Pas in 1942 besluit hij zich volledig aan de schilderkunst te wijden.
Dubuffet heeft onmiddellijk succes met de krachtige en vernieuwende taal waarmee hij alledaagse onderwerpen aanpakt. In zijn Metroserie uit 1943 portretteert hij mensen in de Parijse metro in felle kleuren, met een ruwe penseelvoering en een opzettelijk naïeve tekenstijl. Hier is al zijn fascinatie zichtbaar voor wat hij later ‘art brut’ gaat noemen – werk van geestelijk gestoorden en van kinderen.
Zijn werk maakt indruk op de Parijse avant-garde. Zijn eerste Parijse solo-expositie in 1944, schokt de critici en versterkt zijn avant-gardistische reputatie.
Vanaf 1945 experimenteert Dubuffet in toenemende met textuur en toevoeging van allerhande materialen. Hij mengt modder, zand, kolengruis, kiezels, stukjes glas, touw, stro, gips, grind, cement en teer door de dikke olieverf. In plaats van traditioneel met een kwast te schilderen, creëert hij een pasteuze massa waarin hij merktekens aanbrengt. Dubuffet zet zich sterk af tegen de ‘academische kunst’ en de grote schildertradities. Hij wil niet schilderen voor een handjevol kenners, maar voor de gewone man. Zijn werk wekt daardoor een primitieve en kinderlijke indruk. Hij oogst lof, maar ook kritiek – gesproken wordt van ‘anarchie’ en ‘omkeren van het vuilnisvat’.
Al snel breekt Dubuffet door in Amerika, mede dankzij zijn relatie met de Frans-Amerikaanse kunsthandelaar Pierre Matisse, zoon van Henri Matisse. In 1947 krijgt hij in New York zijn eerste solo-expositie.
Op een dag in juli 1962, terwijl hij aan de telefoon is, maakt Dubuffet wat krabbels met een balpen. Het is een eurekamoment: de in elkaar grijpende vormen met lineaire arcering en een kleurenschema dat hij terugbrengt tot zwart, wit, rood en blauw, zullen twaalf jaar lang een structurerend principe in zijn werk blijven – een stijl die hij ‘Hourloupe’ noemt.
Op 12 mei 1985 overlijdt Dubuffet – hij is dan 83 – aan longemfyseem.
Bio
