In Museum Belvédère in Heerenveen is tot en met 28 februari 2021 de tentoonstelling ‘Hendrik Werkman – van Voerman tot Baalschem’ te zien.
Olie en waskrijt op doek, 70 x 52 cm
Getoond worden een aantal van Werkmans vroege ‘druksels’ (onder andere Schoorstenen, Compositie met letter a, Compositie met gewichten en de volledige reeks uitgaven van The next call) en het schilderij Voerman uit 1923. Hiernaast zijn drukken uit alle fasen van Werkmans kunstenaarschap te zien.
De werken zijn afkomstig uit de collectie Van Toledo. De Van Toledo’s hebben de werken op hun beurt verworven uit de collectie van architect en schilder Job Hansen (1899-1960), een vriend van Werkman.
De werken zijn in langdurige bruikleen aan Museum Belvédère geschonken.
Drukker en uitgever
Hendrik Werkman (1882-1945) was oorspronkelijk boekdrukker en uitgever in Groningen. Voor de Groninger kunstenaarsvereniging De Ploeg maakte hij verschillende affiches, uitnodigingen en catalogi. Daarnaast ging Werkman in samenwerking met verschillende kunstenaars door hemzelf gedrukte kunstperiodieken uitgeven, zoals het Blad voor kunst (1921-1922) en The next call (1923-1926). Hij schreef ook poëzie, vooral in Dadastijl, en manifesten over kunst.
Vlak voor de Tweede Wereldoorlog kwam Werkman in contact met Willem Sandberg van het Stedelijk Museum in Amsterdam. Deze bezorgde hem in 1939 zijn eerste solotentoonstelling in Amsterdam.
De Blauwe Schuit
Tijdens de oorlog verzorgde Werkman samen met anderen het periodiek De Blauwe Schuit, waarin in bedekte termen kritiek werd geleverd op het nazibewind. De teksten werden door Werkman voorzien van prachtige kleurrijke ‘druksels’.
Uit deze tijd stamt ook een van zijn bekendste werken, een dubbele serie van tien druksels getiteld ‘Chassidische legenden I en II’ (zie hierover de boeiende beschouwing van de Koninklijke Bibliotheek).
Suite I, blad 4, 1942 (sjabloondruk)
Gefusilleerd
Drie dagen voor de bevrijding van Noord-Nederland werd Werkman met negen anderen in de bossen bij Bakkeveen gefusilleerd door de Sicherheitsdienst.
N.B. Houd er rekening mee dat de Nederlandse musea verband met coronamaatregelen tot nader order gesloten zijn.