De lange stilte van Dumas

De litho is gedrukt op Zerkallpapier en door Dumas in potlood gesigneerd en gedateerd. Op de achterzijde is wat papierverlies door een eerdere montage. Het blad verkeert verder in uitstekende conditie.
De litho staat beschreven in de werkcatalogus van Griffelkunst als nummer 257 B1 (Rüggeberg, 2004). De precieze oplage waarin de litho is gedrukt, is onbekend. Aangezien Griffelkunst werkt op basis van voorinschrijving, zijn er geen vaste oplages.

A long silence
De litho toont twee figuren, een (mans?)figuur op de voorgrond en een vrouwfiguur wat meer op de achtergrond. De betekenis van de litho, in combinatie met de titel, is ons niet direct duidelijk. Het begrip ‘een lange stilte’ verwijst in de regel naar naar een periode van stilzwijgen, uitblijven van contact, waarna meestal toch het ijs gebroken wordt en er (weer) wordt gecommuniceerd. Dumas is opgegroeid in Zuid-Afrika – zou het kunnen dat ‘A long silence’ een verwijzing betreft naar het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime, dat een jaar later, in 1990, wordt beëindigd?
We hebben gekeken naar een mogelijke verwijzing naar literatuur of film, waarbij we stuitten op de film ‘Un largo silencio’ (A long silence) uit 1963, een korte documentaire over het leven in Hospital Borda, een psychiatrisch ziekenhuis in Buenos Aires. We zien daar echter geen aanknopingspunten.

Een logisch verband vonden wij wel in het boek ‘That Long Silence’ van de Indiase schrijfster Shashi Deshpande (geboren 1938). Ons inziens zou de litho een illustratie kunnen vormen bij dit boek.

Jaya en Mohan
Het boek That Long Silence, gepubliceerd in hetzelfde jaar als de litho van Dumas, gaat over Jaya, die opgroeit als een heldere, intelligente en nieuwsgierige jonge vrouw, maar gaandeweg leert om zich onderdanig te gedragen, aangezien dit de conventionele rol is van de vrouw in de Indiase maatschappij. Ze wordt zich bewust van het feit dat het niet gewaardeerd wordt wanneer ze uitdrukking geeft aan zichzelf of haar individualiteit, waardoor ze dit gaat verbergen. Zelf benoemt ze dit verlammende gedrag als ‘de lange stilte’, aangezien dit van jongs af al speelt. Als ze met Mohan, een succesvol zakenman trouwt, wordt dit gedrag verder bestendigd. Als echter Mohan zijn baan verliest en het gezin ontwricht raakt, wreekt het feit zich dat Mohan en Jaya nooit op onspannen wijze met elkaar over hun gevoelens en angsten hebben kunnen praten. Mohan heeft keihard behoefte aan Jaya’s steun, maar geen idee hoe hij die behoefte moet uiten, terwijl Jaya geen idee heeft hoe zij steun kan bieden. Jaya beseft dat ook zij blaam treft. Ze erkent dat ‘de lange stilte’ de communicatie en openheid in haar gezin heeft verlamd, wat het bieden van wederzijdse steun ernstig heeft bemoeilijkt. Het boek eindigt hoopvol: Mohan, die het huis intussen heeft verlaten, wil terug naar Jaya, terwijl zijn werkgever bereidheid toont hem terug te nemen. Jaya besluit Mohan in genade aan te nemen en zweert dat ze nooit meer zal toestaan dat ‘de lange stilte’ hun emotioneel zal doen scheiden.

Informatie
Klik hier voor een korte biografie van Marlene Dumas. Zie ook onze nieuwsbrief over het werk van Dumas.
Naast ‘A long silence’ hebben we nóg een werk van Dumas in ons aanbod: de zeefdruk Semite. Mail ons voor nadere informatie over deze werken: info@olla-art.com.